Các nhóm, hội kín (chính trị, tôn giáo và các loại hội nhóm khác)Hiện tượng như vậy không chỉ xuất hiện ở đám đông.Kết quả cuối cùng của sự mất phương hướng hoàn toàn của dư luận và sự đồng thời mất đi của các niềm tin cơ bản là sự tan vỡ đối với tất cả các quan điểm và sự vô cảm ngày càng tăng của đám đông, giống như là một người chống lại tất cả những gì không động chạm đến lợi ích sát nách của anh ta.Lịch sử của công xã Paris năm 1870 cũng cho thấy có những hiện tượng tương tự.“Trong thời đại bình đẳng”, Tocqueville đã nói rất chính xác, “không ai tin ai, bởi tất cả đều giống nhau; nhưng chính cái sự giống nhau này đã đem lại cho họ một niềm tin gần như vô hạn vào sự phán xét của tập thể.Chẳng bao lâu tiếng chuông báo hiệu sự già cỗi sẽ điểm.Mà trước hết nó phải nhận thức được mức độ huyền diệu của ngôn từ các khẩu hiệu cũng như của các hình tượng.Kinh nghiệm thứ ba suýt nữa xảy ra sau đó không lâu và chắc chắn sẽ xảy ra vào một ngày nào đó.Khi tới nơi họ chẳng thấy gì ngoài những thân cây với những cành lá trôi dạt đến từ một bờ biển gần đó.Ông ta chỉ đọc cho họ nghe di chúc và cho họ xem thi hài của Cäsar.

Xem thêm Thu gọn